Harig knopkruid, Galinsoga quadriradiata
ENG: SHAGGY SOLDIER, PERUVIAN DAISY, HAIRY GALINSOGA FR: GALINSOGA CILIE DUI: BEHAARTES KNOPFKRAUT
FAMILIE: COMPOSIETENFAMILIE (ASTERACEAE)
Ook in deze familie: paardenbloem (Taraxacum officinalis), echte kamille (Matricaria recutita) en madeliefje (Bellis perennis).
BESCHRIJVING:
Altijd twee tegenovergestelde blaadjes.
Getande, behaarde bladeren die spits zijn.
De bloemhoofdjes zitten aan het einde van de stengels.
Witte bloemblaadjes met geel in het hart.
EETBARE DELEN
Blad, bloem en zaad.
INHOUDSSTOFFEN
Vitamine A en C, mangaan (relatief grote hoeveelheden), calcium, ijzer en magnesium.
WAAR TE VINDEN
Zeer veel voorkomend ‘onkruid’ tussen onze akkers. Een klassieke pioniersplant.
SMAAK
De hele plant heeft een spinazie-achtige smaak.
ALGEMEEN
Origineel komend van Centraal-Amerika, en inheems in Peru, is het harig knopkruid hoogstwaarschijnlijk eind 18de eeuw naar een botanische tuin in Parijs overgebracht, vanwaar het zich richting het oosten verspreidde. Dit op hetzelfde tempo als Napoleon en zijn soldaten, vandaar misschien de naam “Franse soldaat”, die aan de plant werden gegeven.
De plant, met als voornaamste varianten het harig en kaal knopkruid, heeft inmiddels ongeveer heel de wereld bereikt. Landen in Afrika, Europa, Midden-Oosten... ik vond het zelfs in Nepal.
In een onderzoek in Valles Centrales, Oaxaca, Mexico, waarbij 175 vrouwen werden geïnterviewd, was Galinsoga quadriradiata een van de vier meest culinair geoogste wilde planten tijdens het regenseizoen.
Ze groeit en wordt gebruikt in onder andere Ethiopië en Pakistan. Hoewel niet in grote hoeveelheden, werd kaal knopkruid (Galinsoga parviflora) ook in Zimbabwe gegeten. Ook in Zuid-Afrika is het een van de achttien wild geplukte planten door de inheemse Zoeloe bevolking in Zuid-Afrika, de Galinsoga, waar het rauw of gekookt wordt gebruikt.
Het wordt ook gedroogd verkocht in Zuid-Amerikaanse winkels, waar het onder de naam Guascas te vinden is. Het is een essentieel kruid nodig voor Ajiaco, een Colombiaans gerecht.
Voor veel landbouwers is harig knopkruid een ongelooflijke pest, want het kan na 8 tot 9 weken al 7500 zaden produceren, waardoor deze plant erg storend kan zijn. Maar zoals gezegd wordt: one man's trash, is another man's treasure.
IN DE KEUKEN
Bladeren kunnen gebruikt worden als spinazie.
(GEVAARLIJKE) LOOKALIKES
Andere galinsoga-soorten zijn op dezelfde manier te gebruiken.
VARIA
Je zou harig knopkruid kunnen beschouwen als een exoot (net als bijvoorbeeld douglasspar of Canadese fijnstraal), maar het is intussen zo ingeburgerd dat het deel uitmaakt van onze eigen flora.